Dlaczego dobry Bóg pozwala na cierpienie?

Autor: Anna Paryła

Chrześcijanie wszystkich wyznań wierzą, że Bóg jest dobrym Ojcem, który kocha swoje dzieci: „ (…) ani śmierć, ani życie, ani aniołowie, ani zwierzchności, ani rzeczy teraźniejsze, ani przyszłe, ani moce, ani to, co wysoko, ani to, co głęboko, ani żadne inne stworzenie nie zdoła nas odłączyć od miłości Boga, która jest w Chrystusie Jezusie, naszym Panu” (Rz 8, 38 – 39). [Dlaczego jednak Bóg dopuszcza cierpienie?] Odpowiedzi na to pytanie będziemy poszukiwać w najważniejszej dla chrześcijan księdze – Biblii.

Nieskończenie dobry i kochający Bóg wcale nie zamierzył cierpienia dla swoich dzieci. Doskonały, Boży plan dla człowieka znajdujemy w biblijnej Księdze Rodzaju, w opisie stworzenia świata. Dowiadujemy się z niej, że kiedy Bóg ukończył stwarzanie świata, szóstego dnia powołał do istnienia człowieka, którego stworzył „na swój obraz i podobieństwo” (Rdz 1, 27). Człowiek w Księdze Rodzaju jest zatem obrazem samego Boga, co nadaje mu wyjątkową pozycję wśród wszelkich stworzeń. Bóg przeznaczył człowieka do wyjątkowej relacji z sobą i do panowania nad całym stworzonym światem. Wyróżnił go także na inny sposób – założył specjalnie dla niego piękny ogród na wschodzie Edenu i umieścił go w tej szczęśliwej krainie. Bóg poświęcił dla człowieka siódmy dzień tygodnia i przeznaczył go na nawiązanie i utrzymanie wyjątkowej więzi ze stworzonym człowiekiem. W zamyśle Bożym człowiek miał być nieśmiertelny i żyć w wiecznym szczęściu Bożej obecności w Raju.

Człowiek jednak okazał się nieposłuszny Bogu i dał się zwieść wężowi, zrywając i spożywając owoc z zakazanego drzewa. W ten sposób człowiek popełnił pierwszy grzech, ściągnął tym samym na siebie Boże przekleństwo i został wygnany z Edenu. Obecne położenie człowieka na ziemi, jego ciężka praca i z trudem zdobywane pożywienie są wynikiem kary za grzech, nie są natomiast pierwotnym stanem ludzkości, do jakiego została ona stworzona. Poprzez swoją samowolę człowiek sprowadził na siebie zarówno śmierć, jak i wszelkie troski i kłopoty, jakich obecnie doświadcza na ziemi. Świat, w którym obecnie żyjemy, jest światem po upadku, doświadczonym grzechem, dlatego wszystko złe, czego doznajemy – nieszczęścia, problemy i cierpienie – należy widzieć jako skutki pierwszego grzechu popełnionego przez Adama i Ewę w Raju. Gdyby człowiek nie zgrzeszył, nie zaznałby cierpienia.

Problem istnienia zła na świecie wyjaśnia także biblijna Księga Hioba.

Życie jej głównego bohatera, pobożnego i trwającego przy Bogu Hioba, staje się przedmiotem zakładu pomiędzy Bogiem a szatanem. Szatan doświadcza Hioba okrutnym cierpieniem, twierdząc, że odwróci się on od Boga, jeśli będą spadać na niego same nieszczęścia. Hiob traci cały majątek, ukochaną rodzinę, a także zdrowie, ale nie powoduje to, by zwrócił się przeciwko Bogu:

„Nagi wyszedłem z wnętrza mej matki i nagi tam powrócę. Pan dał i Pan wziął. Niech imię Pana będzie błogosławione” (Hi 1, 21).

Hiob przyjmuje trudną sytuację, w jakiej się znalazł, jako wyraz woli Bożej dla swojego życia i zgadza się na nią. Całkowicie ufa Bogu, poddając mu swoją wolę i całe życie i wychwala imię Boże wśród ogromu nieszczęść, jakie go spotykają. Owszem, narzeka na swój los, przeklina dzień swoich narodzin i zastanawia się, dlaczego musi cierpieć, ale ani razu nie zwraca się przeciwko Bogu (Przybysz b.d.). Całe zło, jakiego doświadcza, przyjmuje z rąk Boga z wielką pokorą, tak jak wcześniej zwykł przyjmować dobro (Przybysz b.d.).

Biblijna Księga Hioba rozpatruje problem cierpienia niezawinionego.

Do jej głównego bohatera przychodzą przyjaciele, którzy uważają, że tak wielkie cierpienie, jakie go spotkało, musi być wynikiem kary za grzechy (Kuc 2022). Namawiają Hioba, by wyznał Bogu swój grzech, a wtedy cała sytuacja ulegnie zmianie. Hiob jednak uparcie trwa przy swoim poczuciu niewinności i zapewnia, że nie zrobił nic złego, za co Bóg mógłby go ukarać. Przyjaciołom Hioba jednak trudno jest zrozumieć, dlaczego niewinny człowiek tak cierpi. Dzisiaj również trudno nam wyjaśnić niezawinione cierpienie, jakie widzimy wokół, np. w przypadku dzieci, które chorują na nieuleczalne choroby, czy też okrucieństwa wojny, jakie dotyka dobrych ludzi. Warto zwrócić tutaj uwagę na fakt, że w przypadku Hioba to nie Bóg był sprawcą cierpienia, lecz szatan. Bóg jedynie dopuścił jego działanie w ludzkim życiu, ponieważ bezgranicznie ufał Hiobowi i był przekonany, że ten nie odwróci się od Niego tylko dlatego, że doświadczy zła (Biel 2017).

Także i w naszym życiu Bóg ma nadzieję, że nie odejdziemy od Niego tylko z tego powodu, że szatan spowoduje w nim spustoszenie. Choć szatan może boleśnie nas doświadczać, możemy – tak jak Hiob – znaleźć ukojenie i ratunek w relacji z Bogiem. Księga Hioba mówi nam również, że ziemskie cierpienie ma swój kres – Bóg na końcu wynagradza głównego bohatera za jego wierność i zaufanie. Jeśli udowodnimy szatanowi, że nie damy się złamać, możemy spodziewać się Bożej nagrody, jeżeli nawet nie w ziemskim życiu, to na pewno w tym po śmierci (Grandke 2022).

Chociaż człowiek zgrzeszył i został wypędzony z Raju, Bóg nie pozostawił go samemu sobie w jego niedoli i obiecał mu ratunek. Zapowiedział nadejście Zbawiciela, który przyjdzie i wykupi ludzkość z grzechu, tak aby na nowo mogła żyć wiecznie w obecności Bożej. Dlaczego jednak narodziny Jezusa i Jego śmierć na krzyżu nie zlikwidowały cierpienia na ziemi? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta – Jezus przyszedł dać światu zbawienie, zmartwychwstanie i szczęście w życiu wiecznym. Nie obiecał swoim wyznawcom pomyślności, powodzenia i sukcesu tutaj na ziemi.

Nauka Chrystusa jest bardzo trudna – Jezus powiedział wręcz przeciwnie: „Na świecie będziecie mieć ucisk, ale ufajcie, Ja zwyciężyłem świat’ (J 16, 33). Jezus zapowiedział swoim wyznawcom, że za swoją wiarę i z powodu Jego imienia będą cierpieć rozliczne prześladowania, że będą wtrącani do więzienia, biczowani, wykluczani ze społeczności, że Jego imię przyniesie rozłam w rodzinach, że nie przyszedł przynieść pokoju na świat, lecz miecz (Mt 10, 34). Zachęcił chrześcijan do wyrzeczeń i poświęcenia się dla Boga: „Jeśli ktoś chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech każdego dnia bierze swój krzyż i niech Mnie naśladuje” (Mt 9, 23). Wreszcie zapowiedział, że być może koniecznym będzie oddanie życia i poniesienie śmierci za prawdę Ewangelii:

„Kto bowiem chce swoje życie zachować, utraci je, a kto utraci swoje życie z Mojego powodu, ten je ocali” (Mt 9, 24).

Jezus zapowiedział, że chrześcijanie będą w nienawiści u wszystkich z powodu Jego imienia, a zbawiony będzie wyłącznie ten, kto wytrwa do końca (Mt 10, 22).

Dlaczego Jezus zapowiedział tyle trudów i przeciwności dla Jego wyznawców?

Dlaczego nie przyszedł przynieść łatwego i szczęśliwego życia dla chrześcijan, a wręcz przeciwnie, obiecał im prześladowania, cierpienie, a nawet śmierć?

Odpowiedzi na to pytanie możemy upatrywać w wezwaniu Jezusa z Ewangelii wg apostoła Mateusza:

„Wchodźcie przez ciasną bramę. Szeroka jest bowiem brama i wygodna droga, która prowadzi do zguby i wielu przez nią wchodzi. Ciasna natomiast jest brama i wąska droga, która prowadzi do życia i niewielu ją znajduje” (Mt 7, 13).

Droga do Królestwa Bożego nie jest łatwa. Według słów Jezusa szczęśliwe i wygodne, pełne przyjemności życie jest łatwą drogą na zatracenie. Aby osiągnąć zbawienie trzeba iść poprzez ciernie i odnaleźć wąską i trudną ścieżkę.

Dlaczego jednak jest aż tak trudno?

Z bardzo prostego powodu – imię Jezus to „znak, któremu sprzeciwiać się będą” (Łk 2, 34). Dopóki na świecie istnieje szatan, dopóty będzie zwodził ludzi, nienawidził imienia Bożego i sprzeciwiał się Bożemu zamiarowi zbawienia świata. Szatan nie chce, aby ludzie byli zbawieni i żyli wiecznie w Nowym Jeruzalem. Nienawidzi też Boga i dlatego przeszkadza w wypełnieniu się Bożego planu dla ludzkości. Dopóki będzie mógł działać tutaj na ziemi (a wiemy, że będzie to aż do dnia sądu ostatecznego), dopóty chrześcijanie będą cierpieć, będą wystawiani na różne próby i będą prześladowani za swoją wiarę. Szatan chce potępienia dla ludzkości, dlatego ma nadzieję, że ludzie odwrócą się od Boga z powodu cierpienia i pójdą na wieczne zatracenie. Powodując wszelkie zło w naszym życiu i doświadczając nas bólem, chce uniemożliwić nam zbawienie.

Jak zatem chrześcijanin powinien zachować się w obliczu cierpienia?

Wzorem pobożnego Hioba może bezgranicznie zaufać Bogu i szukać u niego ratunku i pocieszenia w niedoli. „Lecz choćbym nawet szedł doliną cienia śmierci, zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną” (Ps 23, 4) – Bóg jest zawsze z nami i przy nas, niezależnie od tego, w jak trudnym położeniu znajdujemy się w naszym życiu. Na zakończenie tego rozważania warto przypomnieć Bożą obietnicę wiecznego szczęścia, jakie Bóg obiecał swoim wiernym wyznawcom w życiu wiecznym:

„To, czego oko nie ujrzało, ani ucho nie usłyszało, ani co nie wstąpiło do serca człowieka, Bóg przygotował tym, którzy Go miłują” (1 Kor 2, 9).

Nie jesteśmy w stanie sobie nawet wyobrazić, jak wspaniałe rzeczy Bóg zaplanował dla nas w życiu po śmierci. Warto uświadomić sobie, że prawdziwym celem naszego ziemskiego życia jest wieczność spędzona z Bogiem, natomiast życie tutaj na ziemi jest tylko etapem przejściowym, tymczasowym. Dlatego skupmy się na celu naszej wędrówki i zapytajmy samych siebie razem z Hiobem:

„Skoro przyjęliśmy dobro od Boga, dlaczego nie mielibyśmy przyjąć zła?” (Hi 2, 10).

BIBLIOGRAFIA

Teksty źródłowe:

· Biblia Ekumeniczna to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu z księgami deuterokanonicznymi, przekład z języków oryginalnych z 2018 r. dokonany przez międzywyznaniowy zespół biblistów z jedenastu kościołów (tradycji katolickiej, prawosławnej i protestanckiej). 2018. Warszawa: Towarzystwo Biblijne w Polsce.

Opracowania:

· Biel, Stanisław. 2017. „Hiob – najboleśniejsze pytanie o sens cierpienia”. Jezuici, 03.11.2017. https://jezuici.pl/2017/11/hiob-najbolesniejsze-pytanie-o-sens-cierpienia/.

· Grandke, Marta. 2022. „Postawa Hioba wobec cierpienia”. Poezja.org, 11.10.2022. https://poezja.org/wz/interpretacja/5656/Postawa_Hioba_wobec_cierpienia.

· Kuc, Agnieszka. 2022. „Księga Hioba – czyli o tajemnicy cierpienia”. Kanon Lektur, 06.02.2022. https://kanonlektur.pl/wpisy/hiob-cierpienie/.

· Przybysz, Kamil. b.d. „Sens cierpienia Hioba”. Sciaga, data dostępu 07.04.2023. https://sciaga.pl/tekst/12158-13-sens_cierpienia_hioba.

Ilustracje:

· Fot. 1. https://pixabay.com/pl/photos/smutek-kobieta-p%c5%82aka%c4%87-zniszczenia-5501796/. Image by KELLEPICS, data dostępu 07.04.2023.

· Fot. 2. https://pixabay.com/pl/photos/dziecko-smutny-cierpienie-3540922/. Image by KELLEPICS, data dostępu 07.04.2023.

· Fot. 3. https://pixabay.com/pl/illustrations/fantazja-ludzie-mistycyzm-mistyczny-2964231/. Image by KELLEPICS, data dostępu 07.04.2023.