Jak radzić sobie z [gniewem w kościele]?
- Paulina Jastrzębska
- 9 lut 2023
- 5 minut(y) czytania
Czym jest gniew?
Auto: Paulina Jastrzębska
Cel: Ukazanie reakcji emocjonalnej jaką jest gniew, rodzaje gniewu oraz sposoby bądź metody, dzięki którym można lepiej zapanować nad gniewem.
Tak jak długo istnieje człowiek tak długo towarzyszy mu gniew. Gniew jest emocją bardzo starą, pierwotną. O gniewie napisano wiele książek i opowiadań.
Słownik języka polskiego[1] podaje następującą definicje wyrazu gniew:
Gniew << gwałtowna reakcja na coś wyrażająca się niezadowoleniem i agresją>>:
Wybuchnąć gniewem.
Gniewać się << mieć do kogoś pretensję lub żal, okazywać gniew, złościć się.>>
Gniew jest stanem emocjonalnym który dotyka każdego człowieka i u każdego występuje w różnym nasileniu. Może przejawiać się po przez łagodną irytację, frustrację, od zdenerwowanie do reakcji agresywnej. Gniew towarzyszy nam od urodzenia do późnej starości. Może być skrywany lub otwarcie manifestowany. Tego rodzaju stan emocjonalny może być krótko trwały, tak jak szybko może sie pojawić, tak szybko może ustąpić. Może również utrzymywać się latami i prowadzić do zgorzknienia lub przerodzić w nienawiść. Gniew przybiera różne formy od niszczącego, zwłaszcza wtedy kiedy przeobraża sie w agresję lub chęć zemsty ale może również stać się sprzymierzeńcem wtedy, kiedy motywuje nas do walki z niesprawiedliwością lub do kreatywnego twórczego działania. Najczęściej gniew wyrażany jest wtedy, kiedy człowiek czuje sie zagrożony, poniżony, oszukany lub nie otrzymuje tego czego pragnie. Gniew wyrażany w sposób agresywny może doprowadzić do sytuacji skrajnych i patologicznych.
Wzmianki o gniewie możemy znaleźć również w Piśmie Świętym.
Grecki rzeczownik θυμός thymós rozumiany jest jako gniew, który rodzi się i wrze „we wnętrzu” Boga.
Polski Słownik Stronga[2] (pozycja 2372) opisuje thymos jako:
zapalczywość, złość, gorączka, gniew rozpalający się w jednej chwili i zaraz potem przygasający;
w przenośni: zapał, żarliwość, wino gniewu, wino zapalczywości (które albo doprowadza pijącego do szaleństwa, albo uśmierca go swą mocą).
Wyraz ten występuje między innymi w Ew.Łk 4,28; Dz 19,28; Rz 2,8; 2Kor 12,20; Ga 5,20; Ef 4,31; Kol 3,8; Hbr 11,27, Ap 12,12; 14-8,10,19; 15-1,7; 16-1,19; 19,3; 19,15;
W angielskiej wersji stronga[3] przedstawia się następująco
(pozycja 2372 thymós (from thyō, "rush along, getting heated up, breathing violently," cf. J. Thayer) – properly, passion -driven behavior, i.e. actions emerging out of strong impulses (intense emotion).
angry tempers (1), fierce (2), indignation (1), outbursts of anger (1), passion (2), rage (2), wrath (9)
When 2372 /thymós ("expressed passion") is used of people it indicates rage (personal venting of anger, worth). This flaw is completely absent of the Lord expressing (inspiring) intense anger. Accordingly, 2372 (thymós) is used of God's perfect, holy wrath in Revelation (Rev 14:10,19,15:1, etc.). This anger is directed against sin with intense opposition and without sin.
[Only the Lord exercises righteous wrath, so we must depend solely on Him as we experience (express) anger.]
Natomiast słowo orgē oznacza zewnętrzny przejaw gniewu.
Stary Testament zawiera około sześćset wzmianek o gniewie ludzkim i Bożym. Pragnę tutaj podkreślić, że Boży gniew nie jest tożsamy z gniewem człowieka, ponieważ Boży gniew to zawsze konsekwencja Bożej świętości. Bóg jest czysty i nienawidzi grzechu, natomiast kocha sprawiedliwość.
Gdyby nie Boży gniew wiszący nad nami, nie widzielibyśmy pełni miłości Boga. Gniew jest jednym z Bożych atrybutów, dlatego nie powinniśmy uważać gniew Boga, jako coś złego ale jako reakcję konieczną na zło moralne i grzech.
Pismo Święte o gniewie ludzkim:
Ludzki gniew jest normalną i niekoniecznie grzeszną emocją - życie Jezusa ( Mk 3,5)
Ludzki gniew może prowadzić do grzechu- Św. Paweł o grzechu ( Ef 4:26-27)
Niewłaściwy gniew może być wyrażany na wiele sposobów np.:
Poprzez zemstę. Wrogość, zgorzknienie, nienawiść, pragnienie zemsty i postawa osądzania jest zawsze rezultatem gniewu. Pismo Święte potępia je wszystkie (Rz 12,19; 14,4; Ef 4,31; Hbr12,15; Mt 7,1-5).
Agresje werbalną. Osoby wierzące powinny panować nad językiem, swoimi słowami. (Prz 14,29; 15,18; 29,11.20.22; Jk 1,19; 3,3-14; 4,1-2)
Nieszczere uwagi: które nie skłaniają do pokuty i zmiany na lepsze ( 2 Tm 4,2; Łk 17,3-4; 2 Kor 7,8-10).
Odmowę przyznania się do gniewu. Pismo Święte uznaje tłumienie emocji za formę kłamstwa (Prz 10,18; 26,24).
Przyczyny gniewu
Przyczyn gniewu prawdopodobnie jest tyle, ile ludzkich doświadczeń i sytuacji życiowych, które go wywołują. Przyczyny gniewu można zaliczyć do kilku kategorii np.:
Czynniki Biologiczne
Niesprawiedliwość
Frustracja
Zagrożenie i zranienie
Doświadczenie (uczenie się)
Duchowa opresja ( opresja demoniczna)
Ludzie w różny sposób radzą sobie z stanem gniewu np.:
Powstrzymują go - jest to najprostszy sposób ale najmniej skuteczny
Kierują go do wewnątrz - może prowadzić do chorób somatycznych ( bólów głowy, wrzodów, nadciśnienia, ataku serca, a także problemów psychicznych niepokoju, lęku, depresji, samookaleczenia, prób samobójczych).
Odreagowują go - bezpośrednia agresja (przemoc), agresja bierna (krytyka, sarkazm) lub agresja przeniesiona (np. przeciwko niewinnej osobie).
Przeciwstawiają się źródłom gniewu - analiza sytuacji, akceptacja sytuacji która wzbudza gniew.
Droga do wolności, czyli metody radzenia sobie z gniewem:
W książce Poradnictwo Chrześcijańskie[4] autor w rozdziale Udzielanie porad osobom, które ulegają gniewowi (str.173) radzi by osoba która chce się zmienić, przede wszystkim przyznała się do odczuwania gniewu.
Osobom które zaprzeczają istnieniu gniewu, trudniej będzie go wyeliminować. Rozwiązaniem może być uzmysłowienie sobie, że gniew jest emocją daną przez Boga.
Kolejnym pomocnym narzędziem w kontroli gniewu, jest zapobieganie nawarstwiania się gniewu, poprzez zadawanie sobie pytań np.
Czy mój gniew jest uzasadniony?
Czy zrodził się dlatego iż czujemy się zagrożeni, zranieni?
Jeśli gniew jest uzasadniony, to warto wtedy w sposób spokojny powiedzieć osobie która nas zraniła, dlaczego czujemy się zranieni i co wzbudziło w nas gniew.
Wybuchanie na bliską osobę niewiele pomoże, natomiast spokojna, szczera rozmowa może pomóc i daje okazje do naprawienia krzywd.
Pomocne może być też określenie źródła gniewu. Mimo, że ktoś zaprzecza odczuwanie gniewu warto zadać sobie pytanie.
Co sprawia, że czuję gniew?
Dlaczego odczuwam gniew?
Czy mój gniew wynika z nierealistycznych oczekiwań?
Czy jest coś co sprawia, że jestem przestraszony, zagrożony, poniżony?
Jak inni postrzegają sytuację która mnie rozgniewała?
Czy mogę spojrzeć na tę sytuacje w inny sposób?
Czy mogę coś zmienić w tej sytuacji aby zmniejszyć swój gniew?
Skupienie się na pokorze, wyznaniu i przebaczeniu.
Pokorne przyznanie się do odczuwania gniewu a także do grzesznych myśli, pragnień lub zachowań agresywnych, występujących pod wpływem gniewu może w dużej mierze pomóc podobnie jak wyznanie.
Wyznanie swoich emocji przed Bogiem i innymi ludźmi oraz żal za grzech, przynosi ulgę i zachętę do lepszego życia ( 1 J 1,9; Jk 5,16).
Przyjęcie przebaczenia od Boga jest ważnym doświadczeniem ale jeszcze większa pomocą może być, przebaczenie innym ( List Jana 1,9).
Uczenie się samokontroli.
Pomocne w uczeniu się panowania nad własnymi emocjami, może być np. duchowy wzrost (regularna modlitwa oraz lektura Pisma Świętego), unikanie gniewnego nastawienia, budowanie pozytywnej samooceny czy zapobieganie gniewowi.
Po przez modlitwę i czytanie Słowa Bożego możemy nauczyć się jak kontrolować gniew, stać się bardziej cierpliwym, łagodnym, pełnym miłości człowiekiem (Gal 5,18-25; Prz 15,1).
Bez wątpienia niska samoocena, może być impulsem do gniewnych zachowań, jednak dla osób wierzących pomocne może być, przypomnienie sobie o tym, że Bóg kocha każdego człowieka i każda osoba jest wartościowa w oczach Boga oraz prowadzona przez ducha Świętego.
Zawierzenie Bogu i poleganie na jego Słowie jest jedną z najskuteczniejszych metod w walce z niską samooceną. A poddanie się prowadzaniu przez Chrystusa, uczy unikania grzechu i samokontroli, bowiem wstrzemięźliwość jest jednym z Darów Ducha Świętego.
„Albowiem tak Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto weń wierzy, nie zginął, ale miał żywot wieczny.
Ew. Jana 3:16
„Czy nie sprzedaje się pięciu wróbli za dwa grosze? A ani o jednym z nich Bóg nie zapomina. Nawet i wszystkie włosy na głowie waszej są policzone. Nie bójcie się! Więcej znaczycie niż wiele wróbli”.
Ew. Łk 12:6–7
„Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich. Wy jesteście przyjaciółmi moimi, jeżeli czynicie to, co wam przykazuję. Już was nie nazywam sługami, bo sługa nie wie, co czyni pan jego, ale nazwałem was przyjaciółmi, albowiem oznajmiłem wam wszystko, co usłyszałem od Ojca mego”[5].
J15,13-15
Podsumowując, gniew jest stanem emocjonalnym, który może mieć negatywne jak i pozytywne skutki. Uzmysłowienie sobie, że gniew jest emocją daną przez Boga, pozwala zrozumieć własne naturalne reakcje emocjonalne. Gniew należy kontrolować, aby nie wziął górę nad człowiekiem i by pod jego wpływem, człowiek nie popełnił grzechu. Gniew ma różne przyczyny i nie należy go lekceważyć. Pomocne w kontroli gniewu, mogą być różne metody ale najważniejsze jest bycie ze sobą szczerym i zaakceptowanie tego, że odczuwamy gniew a także przyznanie, że potrzebujemy pomocy w przypadku braku samokontroli.
[1] Sobol E., Słownik języka polskiego. Warszawa 2006 [2] Strong J., Red. Paprocki R. Grecko-Polski Słownik Stronga z lokalizacją słów greckich i kodami Popowskiego. Warszawa 2015 [3] https://biblehub.com/greek/2372.htm [dostęp: 06.02.2023] [4] Collins G., Poradnictwo chrześcijańskie. Warszawa 2001 [5] http://biblia-online.pl
Comments